MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA CHATGPT W DZIAŁANIACH BIBLIOTEK AKADEMICKICH W ROKU 2023 I 2025 – ZESTAWIENIE
SEBASTIAN DAWID KOTUŁA
https://orcid.org/0000-0002-5195-7289
Afiliacja: Institute of Cultural Studies; Maria Curie Sklodowska University in Lublin, Polska
Abstrakt
Thesis/purpose of the article – For the purpose of this article, the possibilities of the ChatGPT tool and its usefulness in the implementation of key tasks faced by each academic library were checked, i.e. in the area of: scientific, information, educational and service activitiy. Research methods – In order to achieve the assumed goals, research questions were prepared and sent to ChatGPT in 2023 and 2025, and then the obtained answers were compared. The most important results – As a result of the conducted analyses, the high usefulness of this technology was proven. The responses obtained in 2023 and 2025 are broadly similar. Conclusions – The library community should be aware of the potential of tools such as ChatGPT and, if possible, consider using them. They facilitate and accelerate work, save time and increase the efficiency and effectiveness of activities.
Słowa kluczowe
Sztuczna inteligencja; ChatGPT; Biblioteki akademickie
Bibliografia
Annepaka, Y. & Pakray, P. (2025). Large language models: a survey of their development, capabilities, and applications, Knowledge and Information Systems 67, 2967-3022. https://doi.org/10.1007/s10115-024-02310-4
Badr, Y. (2024). Editorial: Evolution of large language models and their role in shaping general artificial intelligence, Digital Transformation and Society 3(1), 1-2. https://doi.org/10.1108/DTS-02-2024-088
Cox, C. & Tzoc, E. (2023). ChatGPT. Implications for academic libraries, College & Research Libraries, 84(3). Retrieved from https://crln.acrl.org/index.php/crlnews/article/view/25821/33770. Accessed May 17, 2023.
He, Q., Geng, H., Yang, Y. & Zhao, J. (2023). Does ChatGPT have consciousness? Brain-X 1(4). https://doi.org/10.1002/brx2.51
Kamath, U., Keenan, K., Somers, G. & Sorenson, S. (2024). Large Language Models: A Deep Dive. Bridging Theory and Practice, Cham: Springer Nature.
Khan, R., Gupta, N., Sinhababu, A. & Chakravarty, R. (2024). Impact of Conversational and Generative AI Systems on Libraries: A Use Case Large Language Model (LLM), Science & Technology Libraries, 43(4), 319-333.
Kirtania, D.K. (2023), OpenAI ChatGPT for Library and Information Science (LIS) Professionals. SSRN, March 30. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4404903
Kirtania, D.K. & Patra, S.K. (2023). OpenAI ChatGPT Generated Content and Similarity Index: A Study of selected terms from the Library & Information Science (LIS), Qeios, February 26, 2023. https://doi.org/10.32388/FO1CP6.3
Lee, M. (2025). Emergence of Self-Identity in Artificial Intelligence: A Mathematical Framework and Empirical Study with Generative Large Language Models, Axioms 14(1), 44. https://doi.org/10.3390/axioms14010044
Lok Hang, C. & Di Marco, G. (2025). Composing Conversational Architecture by Integrating Large Language Model: From Reactive to Suggestive Architecture through Exploring the Mathematical Nature of the Transformer Model, Nexus Network Journal, 27, 2030-220. https://doi.org/10.1007/s00004-024-00805-9
Lund, B.D. & Wang, T. (2023). Chatting about ChatGPT: how may AI and GPT impact academia and libraries?, Library Hi Tech News, 40(3), 26-29. https://doi.org/10.1108/LHTN-01-2023-0009
Maitin, A.M., Nogales, A., Fernández-Rincón, S., Aranguren, E., Cervera-Barba, E., Denizon- Arranz, S., Mateos-Rodriguez, A., & Garcia-Tejedor, A.J. (2025). Application of large language models in clinical record correction: a comprehensive study on various retraining methods, Journal of the American Medical Informatics Association, 32(2), 341-348. https://doi.org/10.1093/jamia/ocae302
Materska, K. (2015). Biblioteka akademicka jako element infrastruktury naukowej w cyfrowym świecie danych, informacji i wiedzy. In H. Brzezińska-Stec &
J. Żochowska (Ed.), Biblioteki bez użytkowników…? Diagnoza problemu (53-68). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. Retrieved from https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/handle/11320/6100. Accessed May 17, 2023.
Nabben, K. (2024). AI as a constituted system: accountability lessons from an LLM experiment, Data & Policy, 6, https://doi.org/10.1017/dap.2024.58
Oyelude, A.A. (2023). Much ado about ChatGPT: libraries and librarians perspectives, Library Hi Tech News, 40(3), 15-17. https://doi.org/10.1108/LHTN-03-2023-0050
Panda, S. & Kaur, N. (2023). Exploring the viability of ChatGPT as an alternative to traditional chatbot systems in library and information centers, Library Hi Tech News, 40(3), 22-25. https://doi.org/10.1108/LHTN-02-2023-0032
Shetty, R. (2025). Conscious limits: a Kantian perspective on the limits of human understanding and artificial intelligence, Discover Artificial Intelligence, 5(1), 1-5. https://doi.org/10.1007/s44163-025-00221-z
Vaswani, A., Shazeer, N., Parmar, N., Uszkoreit, J., Jones, L., Gomez, A.N., Kaiser, Ł. & Polosukhin, I. (2017). Attention Is All You Need, In I. Guyon, U. Von Luxburg, S. Bengio, H. Wallach, R. Fergus, S. Vishwanathan & R. Garnett (Ed.), 31st Conference on Neural Information Processing Systems (NIPS). Advances in Neural Information Processing Systems vol. 30. https://doi.org/10.48550/arXiv. 1706.03762
https://orcid.org/0000-0002-5195-7289
Afiliacja: Institute of Cultural Studies; Maria Curie Sklodowska University in Lublin, Polska
Biogram:
Teza/Cel artykułu – Autor przeanalizował przydatność narzędzia ChatGPT w realizacji kluczowych zadań stojących przed każdą biblioteką akademicką, a więc w obszarach działalności naukowej, informacyjnej, edukacyjnej i usługowej. Metody badawcze – Przygotowano pytania i przesłano je do ChatGPT w latach 2023 i 2025,
a następnie porównano uzyskane odpowiedzi. Wyniki – W wyniku przeprowadzonej analizy wykazano, że technologia ChatGPT jest niezwykle użyteczna. Odpowiedzi uzyskane w 2023 i 2025 r. są dość podobne. Wnioski – Środowisko biblioteczne powinno być świadome potencjału tkwiącego w narzędziach takich, jak ChatGPT i – jeśli to możliwe – rozważyć ich wykorzystanie, ponieważ ułatwiają i przyspieszają one pracę, oszczędzają czas oraz zwiększają efektywność i skuteczność działań.
Autor składa oświadczenie o oryginalności przesłanego tekstu, a w umowie wydawniczej przenosi na rzecz Wydawcy nieodpłatnie majątkowe prawa autorskie w zakresie jednorazowego opublikowania dzieła.
CC BY-NC-ND 4.0 Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe
